ادبیّات فارسی

نمونه سوال فنون دهم

تاریخ ادبیات ( 4 نمره)

1-درستی یا نادرستی عبارات زیر را مشخص کنید75/ :

الف: شعر حماسی به پیروي از شعرعربی معمول گردید . صحیح       غلط

ب: زبان پارتی در دوره ي اشکانیان رایج بود .            صحیح        غلط

ج: زبان فارسی باستان به خط میخی نوشته می شده است . صحیح     غلط

2- نام آثاررا درستون«الف»به پدیدآورندگان آثاردرستون «ب»وصل کنید. (درستون«ب»یک مورد اضافی است.)75/

3-جاهاي خالی را با واژگان مناسب پرکنید .5/

الف: نخستین آثار نظم زبان فارسی بعداز اسلام ابتدا در ..................وسپس درخراسان بزرگ پدید آمد .

ب: ........................در اصطلاح ادبی ، شیوه ي خاص یک اثر ادبی است .

4-گزینه مناسب را انتخاب کنید25/ :

الف: زبان پهلوي زبان رسمی چه دوره اي بو د؟

1-دوره اشکانیان 2- دوره ساسانی 3- دوره هخامنشیان 4- دوره سامانی

ب: کتاب تفسیر کشف الاسراروعده الابراراز چه کسی است ؟25/

1-سنایی غزنوي 2-ناصرخسرو3-ابوالفضل میبدي 4-خواجه عبدالله انصاري

5- ازویژگی هاي فکري شعر سبک خراسانی دومورد را بنویسید.5/

 1-

2-

6-چرا سبک دوره ي سلجوقی را بینابین نام نهاده اند ؟ 5/

7- نوع نثر هر یک از آثاز زیر را مشخص نمایید :5/

کلیله ودمنه                                       : کشف الاسرار وعده الابرار:

موسیقی شعر ( 6 نمره )

8-در مصراع شعر زیر چند هجای کوتاه وجود دارد5/

خلوتم چراغان کن از چراغ روحانی

9-نوع هجای کلمات زیر را با علامت خاص خود نشان دهید.75/

الف: خواب:                                                       ب: موزون:

10-واژه های زیر را یک بار با حذف همزه و یک بار با همزه بخوانید و به خط عروضی بنویسید.1

الف: دل انگیز) با حذف همزه:                               ( با همزه)                           )

ب: سرآمد: ) با حذف همزه:                                 ( با همزه)                               )

11-علت اینکه آدمی شعر را بیشتر از نثر می خواند چیست؟25/

12-ابیات زیر را بخوانید آنها را تقطیع هجایی کنید:2

گر تیغ برکشد که محبان همی‌زنم / اول کسی که لاف محبت زند منم

مطربان گویی در آوازند و مستان در سماع/ شاهدان در حالت و شوریدگان در های و هوی

13-در کدام بیت از ابیات زیر «ذوقافیتین» و در کدام یک« قافیه درونی»دیده می شود؟5/

زان طره پرپیچ و خم سهل است اگر بینم ستم / از بند و زنجیرش چه غم هر کس که عیاری کند(              )

چشمت خوشست و بر اثر خواب خوشترست/   طعم دهانت از شکر ناب خوشترست(                  )

14-در ابیات زیر، حروف قافیه و نوع قاعده ی قافیه را مشخص کنید.1

بهار آمد بهار آمد سلام آورد مستان را / از آن پیغامبر خوبان پیام آورد مستان را

سال‌ها دل طلب جام جم از ما می‌کرد / وان چه خود داشت ز بیگانه تمنا می‌کرد

زیبایی شناسی(6نمره)

15-در کدام یک از ابیات، شاعر از آرایۀ ترصیع، بهره برده است؟ دلیل انتخاب خود را بنویسید.1

الف-عالم همه عابدند و معبود یکی است /دنیا همه ساجدند و مسجود یکی است

چرا ننهم؟ نهم دل بر خیالت / چرا ندهم؟ دهم جان در وصالت

16-در بیت های زیر، انواع جناس را مشخّص کنید.۱/۵

الف-بهرام که گور م یگرفتی همه عمر/ دیدی که چگونه گور بهرام گرفت

ب-در دل ندهم ره پس از این مهر بتان را / مُهر لب او بر در این خانه نهادیم

ج-بگفت از سور کمتر گوی با مور که موران را قناعت خوش تر از سور

17-در هر عبارت، سجع را بیابید و نوع آن را مشخّص نمایید۱/۵

الف-محبّت را غایت نیست؛ از بهر آنکه محبوب را نهایت نیست.

ب-پشت و پناه سپاه من بود، در دیدۀ دشمنان خار و بر روی دوستان خال.

ج-ارادت بی چون، یکی را از تخت شاهی فروآرد و دیگری را در شکم ماهی نکودارد.

18-واژه های …………… و …………… در عبارت زیر، سجع متوازی دارند.5/

جوانمرد که بخورد و بدهد، به از عابد که روزه دارد و بنهد.

19-در بیت های زیر، نمونه های واج آرایی را بیابید.5/

گو بهار دل و جان باش و خزان باش، ار نه/ ای بسا باغ و بهاران که خزان من و توست

20-در اشعار زیر، آرایۀ تکرار (واژه آرایی) را بیابید.1

عمر ما را مهلت امروز و فردای تو نیست / من که یک امروز مهمان توام، فردا چرا؟

دل اگر خدا شناسی همه در رخ علی بین /به علی شناختم من، به خدا قسم، خدا را

21-آرایه ي تکرار ( واژه ) آرایی را دربیت زیر پیداکنید .5/

ازدرد سخن گفتن واز درد شنیدن/  با مردم بی درد ندانی که چه دردي است

نقد وتحلیل نظم ونثر( 4 نمره )

22-با توجه به این شعر به پرسش ها پاسخ دهید .2نمره

آمد نَفَس صبح وسلامت نرسانید / بوي تو نیاورد وپیامت نرسانید

یاتو به دم صبح سلامی نسپردي/  یا صبحدم از رشک ، سلامت نرسانید

من نامه نوشتم به کبوتربسپردم / چه سود که بختم سوي بامت نرسانید

برباد سپردم دل وجان تا به تو آرد  / زین هر دو ندانم که کدامت نرسانید

عمریست که چون خاك جگرتشنه ي عشقم  / وایام به من جرعه ي جامت نرسانید

خاقانی ، ازین طالع خود کام چه جویی ؟/ کاو چاشنی کام به کامت نرسانید

الف: دو ویژگی ادبی را بنویسید .

1-

2-

ب: کدام ویژگی هاي زبانی درشعر دیده می شود ؟( ذکر دومورد)

1-

2-

ج: قلمرو فکري این غزل را بررسی کنید .

23-با توجه به متن زیر به پرسش ها پاسخ دهید .

آورده اند که بازرگانی غلامی داشت دانا وزیرك سار وبیداربخت.بسیارحقوق بندگی برخواجه ثابت » : ملک گفت

اي » : روزي خواجه گفت غلام را «. گردانیده بود ومقامات مشکور وخدمات مقبول ومبرور برجراید روزگار ثبت کرده غلام ،اگر این بار دیگرسفردریا برآوري وبازآیی تورا ازمال خویش آزاد کنم وسرمایه ي وافر دهم که کفاف آن را پیرایه عفاف خود سازي وهمه عمرپشت به دیوارفراغت بازدهی .

الف: دو ویژگی زبانی متن را بنویسید .

1-

2-

ب: دو ویژگی ادبی متن را بنویسید .

1-

2-