نمونه سوالات فنون1

تاریخ ادبیات ( 4 نمره)

1-زبان پارتی در چه دوره ای رایج بود؟ این زبان جزء کدام زبا هاست؟5/

2-شعر غنایی در قرن چهارم با کدام شاعران قوت و استحکام یافت؟5/

3-از مضامین بر جسته شعر سده های پنجم و ششم دو مورد را بنویسید.5/

4-منظور از نثر فنی چیست؟ نخستین نمونه آن، کدام کتاب است؟5/

5-سبک دوره سلجوقی را چه می نامند؟چرا؟5/

6-از ویژگی های فکری شعر سبک خراسانی دو مورد بنویسید.5/

7-کدام موارد از ویژگی های ادبی شعر قرن ششم درست است؟5/

الف) رواج غزل و قصیده            ب)رواج داستان سرایی و منظومه های داستانی

ج)توجه نکردن به آرایه های ادبی    د) به کارگیری ردیف فعلی و اسمی دشوار

8-از آثار منثور سده های پنجم و ششم دو مورد نام ببرید؟5/

موسیقی شعر(6نمره)

1-اساسی ترین عامل پیدایی شعر چیست؟شاعر برای انتقال آن از چه کمک می گیرد؟5/

2-بیت زیر را از دید حظّ  حس وحال فضای شعری  وعاطفی بررسی کنید.5/

خروشید کای فرخ اسفندیار            هماوردت آمد بر آرای کار

3-صامت ها و مصو تَّ های کلمات زیر را هشخص کنید.5/

هوشمندی:                                  تحمل:

4-برای کاربردهای گونا گون ( صامت ، مصو تَ ) هرّ یک از واج های زیرنمونه هایی بنویسید.5/

و: مصوت                         ی: صامت

5-هر بیت را به هجاهای تشکیل دهندۀ آن تجزیه کنید؛ سپس هر هجا را با علامت خاصّ آن بنویسید.5/1

عجب نیست از گل که خندد به سروی/  که در این چمن پای در گل نشیند

6-با توجّه به علامت هجاها، کدام واژه ها با حذف همزه، تلفّظ شده اند؟5/

الف) بادآورده: u---                 ب) دانش آموز: u----   ج) پیام آور: ---u      د) خوش اندام: u—u

7-نوع قافیه را در ابیات زیر مشخص کنید؟5/

الف) من از دست کمانداران ابرو/ نمی یارم گذر کردن به هر سو

ب) کی رفته ای ز دل که تمناّ کنم تو را ؟/  کی بوده ای نهفته که پیدا کنم تو را ؟

8-با توجّه به بیت زیر به سؤالات پاسخ دهید.۱/۵

نشود فاشِ کسی آنچه میان من و توست / تا اشارات نظر، نامه رسان من و توست

الف) ردیف کدام است؟

ب) واژه های قافیه را مشخّص کنید.

پ) حروف و قاعدۀ قافیه را بنویسید.

زیبایی شناسی(6نمره)

1-در اشعار زیر، آرایۀ تکرار )واژه آرایی( را بیابید. 5/

الف) دل اگر خدا شناسی همه در رخ علی بین به علی شناختم من، به خدا قسم، خدا را

ب) زمانه قرعۀ نو می زند به نام شما خوشا شما که جهان می رود به کام شما

2-در هر عبارت، سجع را بیابید و نوع آن را مشخّص نمایید.۱/۵

الف) محبّت را غایت نیست؛ از بهر آنکه محبوب را نهایت نیست.

ب) پشت و پناه سپاه من بود، در دیدۀ دشمنان خار و بر روی دوستان خال.

ج) سِرّ عشق، نهفتنی است نه گفتنی و بساط مِهر، پیمودنی است نه نمودنی.

3-در کدام یک از ابیات، شاعر از آرایۀ ترصیع، بهره برده است؟ دلیل انتخاب خود را بنویسید.2

الف) چرا ننهم؟ نهم دل بر خیالت/ چرا ندهم؟ دهم جان در وصالت

ب) عالم همه عابدند و معبود یکی است دنیا همه ساجدند و مسجود یکی است

4-در بیت های زیر، انواع جناس را مشخّص کنید.2

الف) بهرام که گور م یگرفتی همه عمر دیدی که چگونه گور بهرام گرفت

ب) در دل ندهم ره پس از این مهر بتان را مُهر لب او بر در این خانه نهادیم

ج) زد به دلم در آتشی، عشق بتی که نام او زُهره و آفتاب را زَهره به آب می کند

د) غم خویش در زندگی خور که خویش به مرده نپردازد از حرص خویش

نقد وتحلیل نظم ونثر( 4 نمره )

1-سرودۀ زیر را بخوانید و با توجّه به قلمرو ادبی، « کنایه، تشبیه، تشخیص، مَثَل ومراعات نظیر » را شناسایی کنید.5/2

هر که زین گلشن،  لبی خندان ترا ز گل بایدش/  خاطری فارغ ز عالم چون توکّل بایدش

خُرد های از مال دنیا در بساط هر که هست / جبهۀ وا کرده ای پیوسته چون گُل بایدش

هرکه می خواهد که ا ز سنجیده گفتاران شود/ بر زبان، بند گرانی از تأمّل بایدش

صبر بر جور فلک کن تا برآیی روسفید/  دانه چون در آسیا افتد تحمّل بایدش

قطرۀ آبی که دارد در نظر گوهر شدن / از کنار ابر، تا دریا تنزّل بایدش

2-نمونۀ زیر را از نظر ویژگ ی های قلمرو زبانی بررسی کنید.۱/۵

بوی جوی مولیان آید همی/  یاد یار مهربان آید همی

ریگ آموی و درشتی راه او/  زیر پایم پرنیان آید همی

آب جیحون ا ز نشاط روی دوست /  خِنگ ما را تا میان آید همی

ای بخارا، شاد باش و دیر زی /  میر، زی تو شادمان آید همی

 

نمونه سوال فنون دهم

نمونه سوال فنون دهم

تاریخ ادبیات ( 4 نمره)

1-درستی یا نادرستی عبارات زیر را مشخص کنید75/ :

الف: شعر حماسی به پیروي از شعرعربی معمول گردید . صحیح       غلط

ب: زبان پارتی در دوره ي اشکانیان رایج بود .            صحیح        غلط

ج: زبان فارسی باستان به خط میخی نوشته می شده است . صحیح     غلط

2- نام آثاررا درستون«الف»به پدیدآورندگان آثاردرستون «ب»وصل کنید. (درستون«ب»یک مورد اضافی است.)75/

الف

ب

سبک خراسانی

ازقرن دهم تا سیزدهم

سبک عراقی

درتمام قرن سیزدهم

سبک هندي

ازقرن ششم تا دهم

 

از آغاز شعرفارسی تا قرن ششم

 

 

 

 

 

 

 

 

3-جاهاي خالی را با واژگان مناسب پرکنید .5/

الف: نخستین آثار نظم زبان فارسی بعداز اسلام ابتدا در ..................وسپس درخراسان بزرگ پدید آمد .

ب: ........................در اصطلاح ادبی ، شیوه ي خاص یک اثر ادبی است .

4-گزینه مناسب را انتخاب کنید25/ :

الف: زبان پهلوي زبان رسمی چه دوره اي بو د؟

1-دوره اشکانیان 2- دوره ساسانی 3- دوره هخامنشیان 4- دوره سامانی

ب: کتاب تفسیر کشف الاسراروعده الابراراز چه کسی است ؟25/

1-سنایی غزنوي 2-ناصرخسرو3-ابوالفضل میبدي 4-خواجه عبدالله انصاري

5- ازویژگی هاي فکري شعر سبک خراسانی دومورد را بنویسید.5/

 1-

2-

6-چرا سبک دوره ي سلجوقی را بینابین نام نهاده اند ؟ 5/

7- نوع نثر هر یک از آثاز زیر را مشخص نمایید :5/

کلیله ودمنه                                       : کشف الاسرار وعده الابرار:

موسیقی شعر ( 6 نمره )

8-در مصراع شعر زیر چند هجای کوتاه وجود دارد5/

خلوتم چراغان کن از چراغ روحانی

9-نوع هجای کلمات زیر را با علامت خاص خود نشان دهید.75/

الف: خواب:                                                       ب: موزون:

10-واژه های زیر را یک بار با حذف همزه و یک بار با همزه بخوانید و به خط عروضی بنویسید.1

الف: دل انگیز) با حذف همزه:                               ( با همزه)                           )

ب: سرآمد: ) با حذف همزه:                                 ( با همزه)                               )

11-علت اینکه آدمی شعر را بیشتر از نثر می خواند چیست؟25/

12-ابیات زیر را بخوانید آنها را تقطیع هجایی کنید:2

گر تیغ برکشد که محبان همی‌زنم / اول کسی که لاف محبت زند منم

مطربان گویی در آوازند و مستان در سماع/ شاهدان در حالت و شوریدگان در های و هوی

13-در کدام بیت از ابیات زیر «ذوقافیتین» و در کدام یک« قافیه درونی»دیده می شود؟5/

زان طره پرپیچ و خم سهل است اگر بینم ستم / از بند و زنجیرش چه غم هر کس که عیاری کند(              )

چشمت خوشست و بر اثر خواب خوشترست/   طعم دهانت از شکر ناب خوشترست(                  )

14-در ابیات زیر، حروف قافیه و نوع قاعده ی قافیه را مشخص کنید.1

بهار آمد بهار آمد سلام آورد مستان را / از آن پیغامبر خوبان پیام آورد مستان را

سال‌ها دل طلب جام جم از ما می‌کرد / وان چه خود داشت ز بیگانه تمنا می‌کرد

زیبایی شناسی(6نمره)

15-در کدام یک از ابیات، شاعر از آرایۀ ترصیع، بهره برده است؟ دلیل انتخاب خود را بنویسید.1

الف-عالم همه عابدند و معبود یکی است /دنیا همه ساجدند و مسجود یکی است

چرا ننهم؟ نهم دل بر خیالت / چرا ندهم؟ دهم جان در وصالت

16-در بیت های زیر، انواع جناس را مشخّص کنید.۱/۵

الف-بهرام که گور م یگرفتی همه عمر/ دیدی که چگونه گور بهرام گرفت

ب-در دل ندهم ره پس از این مهر بتان را / مُهر لب او بر در این خانه نهادیم

ج-بگفت از سور کمتر گوی با مور که موران را قناعت خوش تر از سور

17-در هر عبارت، سجع را بیابید و نوع آن را مشخّص نمایید۱/۵

الف-محبّت را غایت نیست؛ از بهر آنکه محبوب را نهایت نیست.

ب-پشت و پناه سپاه من بود، در دیدۀ دشمنان خار و بر روی دوستان خال.

ج-ارادت بی چون، یکی را از تخت شاهی فروآرد و دیگری را در شکم ماهی نکودارد.

18-واژه های …………… و …………… در عبارت زیر، سجع متوازی دارند.5/

جوانمرد که بخورد و بدهد، به از عابد که روزه دارد و بنهد.

19-در بیت های زیر، نمونه های واج آرایی را بیابید.5/

گو بهار دل و جان باش و خزان باش، ار نه/ ای بسا باغ و بهاران که خزان من و توست

20-در اشعار زیر، آرایۀ تکرار (واژه آرایی) را بیابید.1

عمر ما را مهلت امروز و فردای تو نیست / من که یک امروز مهمان توام، فردا چرا؟

دل اگر خدا شناسی همه در رخ علی بین /به علی شناختم من، به خدا قسم، خدا را

21-آرایه ي تکرار ( واژه ) آرایی را دربیت زیر پیداکنید .5/

ازدرد سخن گفتن واز درد شنیدن/  با مردم بی درد ندانی که چه دردي است

نقد وتحلیل نظم ونثر( 4 نمره )

22-با توجه به این شعر به پرسش ها پاسخ دهید .2نمره

آمد نَفَس صبح وسلامت نرسانید / بوي تو نیاورد وپیامت نرسانید

یاتو به دم صبح سلامی نسپردي/  یا صبحدم از رشک ، سلامت نرسانید

من نامه نوشتم به کبوتربسپردم / چه سود که بختم سوي بامت نرسانید

برباد سپردم دل وجان تا به تو آرد  / زین هر دو ندانم که کدامت نرسانید

عمریست که چون خاك جگرتشنه ي عشقم  / وایام به من جرعه ي جامت نرسانید

خاقانی ، ازین طالع خود کام چه جویی ؟/ کاو چاشنی کام به کامت نرسانید

الف: دو ویژگی ادبی را بنویسید .

1-

2-

ب: کدام ویژگی هاي زبانی درشعر دیده می شود ؟( ذکر دومورد)

1-

2-

ج: قلمرو فکري این غزل را بررسی کنید .

23-با توجه به متن زیر به پرسش ها پاسخ دهید .

آورده اند که بازرگانی غلامی داشت دانا وزیرك سار وبیداربخت.بسیارحقوق بندگی برخواجه ثابت » : ملک گفت

اي » : روزي خواجه گفت غلام را «. گردانیده بود ومقامات مشکور وخدمات مقبول ومبرور برجراید روزگار ثبت کرده غلام ،اگر این بار دیگرسفردریا برآوري وبازآیی تورا ازمال خویش آزاد کنم وسرمایه ي وافر دهم که کفاف آن را پیرایه عفاف خود سازي وهمه عمرپشت به دیوارفراغت بازدهی .

الف: دو ویژگی زبانی متن را بنویسید .

1-

2-

ب: دو ویژگی ادبی متن را بنویسید .

1-

2-