شعر نیمایی

        شعر نیمایی از حیث شکل ظاهری (قالب) دو مشخصه‏ ی آشکار دارد:

  الف-طول مصراع ‏ها برابر نیست.

  ب- قافیه، نظم خاص و مکان ثابتی ندارد.

 در نیمایی هر جا که کلام نیازمند قافیه باشد، شاعر به طور طبیعی از آن استفاده می‌کند. در شعر نیمایی ردیف نیز حالتی شبیه به قافیه دارد. یعنی شاعر هر جا احساس کند که به آن نیاز دارد، به دنبال قافیه از آن استفاده می‌کند.

  به این شعر نیمایی توجه کنید. طول مصراع ‏ها نا برابر است و قافیه و ردیف نیز به طور نامنظم در مصراع 8، 5، 2 آمده است.

  1-  سلامت را نمی‏خواهند پاسخ گفت:                          2- سر‏ها در گریبان است.

  3- کسی سر بر نیارد کرد پاسخ گفتن و دیدار یاران را     4- نگه جز پیش پا را دید، نتواند

  5-که ره تاریک و لغزان است.                             6- وگر دست محبّت سوی کس یازی

 7-  به اکراه آورد دست از بغل بیرون                     8- که سرما سخت سوزان است.

   9-  نفس کز گرمگاه سینه می‏آید برون ابری شود تاریک     

  10-چو دیوارایستد در پیش چشمانت.

  11- نفس کاین است. پس دیگر چه داری چشم؟...      «  مهدی اخوان ثالث«

  شعر نیمایی مانند شعر سنّتی وزن دارد، اما به سبب آن که طول مصراع ‏ها برابر نیست و قافیه هم جای منظمی ندارد، به اندازه وزن شعر‏های سنّتی محسوس و آشکار نیست.

         شعر نیمایی به دلیل رویدادهای مهم به چند دوره تقسیم می‌شود.

1-دوره ‏ی نخست، دوره‏ ی درخشش نیما و جدال بر یر کهنه و نو دانست(1304-1320)

2دوره‏ ی دوم، دوره‏ی تاثیر شعر نیما بر دیگران و شکوفایی شیوه‏ ی او(1320-1332)

3-دوره ‏ی سوم، شعر نو تغزّلی گسترش یافت و زبان رمز گونه و ادبیات اجتماعی و حماسی رواج پیدا کرد. محتوای بعضی از این شعر‏های تغزلی –مسایل غیر اخلاقی و فاقد ارزش اجتماعی و نیز یاس و ناامیدی بود(1332-1342)

4-دوره‏ ی چهارم-دوره ‏ی کمال جریان‏ های ادبی دوره‏ ی پیشین دانست. در این دوره زبان شعر اروم تر و شفاف‏ تر و فضای شعر با مسایل اجتماعی همراه ‏تر و پیوسته است(1342 تا1357)

    شعر نیما پس از نیما در سه شیوه ادامه یافت:

شعر آزاد یا نیمایی که وزن دارد امّا جای قافیه در آن شخص نیست

مثل سروده‏ های اخوان ثالث / سهراب سپهری

شعر سپید که آهنگ دارد امّا وزن عروضی ندارد و جای قافیه‏ ها در آن مشخص نیست.

مثل برخی اشعار موسوی گرمارودی

موج نو که نه آهنگ داردنه قافیه و نه وزن عروضی و فرق آن با نثر در تخیّل شعری است.

مانند برخی از اشعار احمد رضا احمدی

-مبتکر و پدید آورنده‏ ی شعر نیمایی، علی اسفندیاری، مشهور به« نیما یوشیج » است.

-شعر نیمایی در سال 1301-1300( هـ. ش ) با شعر « افسانه‏ ی » نیما متولد شده است.

         مضمون شعر نیمایی تجربه‏ های شخصی شاعر است. از این رو شاعر می‌تواند هر اندیشه و احساسی را در شعر مطرح کند به شرط آن که محصول احساس و اندیشه‏ ی خود او باشد.

    ازمیان مضامین ارائه شده در شعر نیمایی« عشق و سیاست و اجتماع» عمده‏ترین‌آنهاست.

 برگزیدگان شعر نیمایی:

نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث، فروغ فرخزاد، سهراب سپهری چهار تن از برگزیدگان شعر نیمایی‏اند.